თამბაქოს მავნებლობა

თამბაქოს აქტიური და პასიური მოწევა იწვევს აეროდიგესტიური, გულ-სისხლძარღვთა და ნერვული სისტემის დაავადებებს, კიბოს, პათოლოგიურ ორსულობას, მშობიარობის გართულებებს, ახალშობილთა სიმახინჯეებს, ბავშვთა რესპირატორულ და ალერგიულ დაავადებებს; ბავშვებში ანვითარებს არაჯანმრთელი ცხოვრების წესის ჩვევებს და ზრდის მათში ნარკოტიკული დამოკიდებულების რისკს, ამოკლებს ადამიანთა სიცოცხლის ხანგრძლივობას, წარმოადგენს სიკვდილის ძირითად მიზეზს, საზოგადოებას აყენებს უდიდეს ინტელექტუალურ და ეკონომიურ ზარალს, აფერხებს მის განვითარებას. 
კიბოს გამომწვევ ძირითად მიზეზთა შირის თამბაქოს მოწევა წარმოადგენს უდიდესი რისკის ფაქტორს. ამ ეტიოლოგიურ ფაქტორთან არის დაკავშირებული ყველა ლოკალიზაციის კიბოს 30%-ის განვითარება. ფილტვის კიბოს 90% გამოწვეულია თამბაქოს მოწევის მიზეზით. თამბაქოს შემადგენელი და მისი წვის შედეგად წარმოქმნილი მაღალი კონცენტრაციების კარცეროგენული ნივთიერებების ქრონიკული ზემოქმედების მიზეზით ვითარდება ასევე პირის ღრუს, ხორხის, საჭმლის მომნელებელი, საშარდე და რეპროდუქციული სისტემების ორგანოთა კიბო. 
თამბაქოს კვამლი შეიცავს 4000-ზე მეტ ქიმიურ ნივთიერებასა და აირს, მათ შორის: ნიკოტინს, ბენზოლს, კარბონის მონოქსიდს, ამონიუმს, დიმეთილნიტროზამინს, ფორმალდეჰიდს, ციანიდის ჰიდროგენს, აკროლეინს. 60%-ზე მეტი კომპონენტი ადამიანისთვის წარმოადგენს კარცინოგენს, მათ შორისაა ისეთი ძლიერი მოქმედების კარციროგენული აგენტები, როგორიცაა აზბესტი, დარიშხანი, ბენზოლი და რადონის აირი. 
ქრონიკული ტოქსიკური და კარცინოგენული ზემოქმედების შედეგად თამბაქოს მწეველთა 80%-ზე უნვითარდება გენეტიკური, მათ შორის P53 გენის დაზიანება, რომელიც მნიშვნელოვან როლს თამაშობს კიბოს განვითარებაში. ამავე დროს, მწეველთა ორგანიზმში მატულობს ინსულინის, გასტრინ-როლიზინგ პეპტიდეს რეცეპტორთა რაოდენობა, ირღვევა უჯრედთა გაყოფის რეგულაცია, რომლის შედეგად იწყება არაკონტროლირებადი სიმსივნური ზრდა, კიბოს განვითარება, იმუნური და ფსიქიური დეპრესია, ავთვისებიანი პროცესის პროგრესირება, და საბოლოო ჯამში, სიკვდილის ეს მექანიზმი სრულდება თამბაქოს მიზეზით კიბოთი დაავადებული ადამიანის გარდაცვალებით. 

თამბაქოს მოწევის შედეგად განვითარებული დაავადების მიზეზით მსოფლიოში ყოველწლიურად 400 000 - 500 000 ადამიანი იღუპება. თამბაქოს მწეველთა ოჯახში მცხოვრები 10 ბავშვიდან 9 დაუცველია თამბაქოს პასიური წევისაგან. თამბაქოს პასიური მოწევის შედეგად მსოფლიოში 700 მილიონი ბავშვი იმყოფება თამბაქოს კვამლის საზიანო ზემოქმედების "ექსპოზიციის" ქვეშ. ექსპოზირებულ ბავშვთა 70% -ზე მეტს მომატებული აქვს რესპირატორული დაავადებების განვითარების რისკი, მათ შორის ფილტვების ფუნქციის დაქვეითების, ინფექციური დაავადებების, ქრონიკული ბრონქიტისა და პნევმონიის, ბრონქული ასთმის რისკი. გარდა ამისა, თამბაქო ბავშვთა 30%-ში იწვევს სმენის დაქვეითებასა და დაყრუებას. ბავშვთა სიკვდილიანობის 25 დაკავშირებულია თამბაქოს კვამლის ექსპოზიციასთან. 

მოსახლეობის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მიზნით ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს მიერ შემოსაღებია თამბაქოს ნაწარმში კუპრისა და ნიკოტინის შემცველობის მარეგლამენტირებელი სანიტარულ-ჰიგიენური სახელმწიფო სტანდარტები, რომელთა სავალდებულო დაცვის მონიტორულ კონტროლზე აყვანით შემცირდება აქტიურ და პასიურ მწეველთა ტოქსიკური და კარციროგენული დატვირთვა. განათლების სამინისტროს მიერ საშუალო სკოლის დაწყებითი კლასებიდან შემოსაღებია ჯანმრთელი ცხოვრების წესის სასწავლო პროგრამები. მას-მედიის საშუალებებმა თავიანთ პროგრამებში უნდა გაზარდონ ჯანმრთელი ცხოვრების წესის შესახებ მოსახლეობის სანიტარული განათლება და მავნე ჩვევების უფასო ანტი-რეკლამირება. პარლამენტის მიერ მისაღებია კანონთა ინტრასექციული პაკეტი, რომელიც ადეკვატური ლიცენზირებისა და სერთიფიცირების ფორმის შემოღების საშუალებით მოახდენს თამბაქოს ნაწარმის წარმოებს, ექსპორტ-იმპორტისა და ვაჭრობის რეგლამინეტირებას; აკრძალავს მის რეკლამირებას ყველა სახის საშუალებით და შემოიღებს უფასო ანტი-რეკლამირებას; დააწესებს სავალდებულო ტესტირებას, სააქციო გადასახადებსა და ჯარიმებს; დაიცავს არამწეველ მოსახლეობას თამბაქოს კვამლის ჯანმრთელობისათვის საზიანო და სიცოცხლისათვის საშიში ზემოქმედებისაგან. 
კიბოს წინააღმდეგ ბრძოლის ეროვნული ასოციაცია გაფრთხილებთ, რომ თამბაქოს მოწევა საშიშია თქვენი ოჯახის წევრების, ნათესავების, მეგობრებისა და კოლეგების სიცოცხლისათვის.

წყარო